Zo nu en dan heb ik last van serendipiteit. Schrik niet, dat is geen enge ziekte. We vinden allemaal wat eens iets wat we eigenlijk niet zochten. Maar moet je daar dan ook iets mee? Zelfs de ‘gelukkige vinders’ van LSD, Post-it en Viagra herkenden het goud in hun handen niet direct. Dus wat moet ik met mijn ‘vondst’ van zondagochtend?
Zoals iedere fietszondag begon deze ochtend met een blik op de Buienradar. Niet-zo-sterke-maar-eenzame fietsers stippelen hun route uit met rugwind op de terugweg. Eerst het zuur, dan het zoet. Meestal leidt dat tot een tocht naar het zuidwesten, zelden naar het noordoosten. Want daar vandaan komt haast nooit wind. Maar wat bleek op zondag 2 mei? IN HEEL NEDERLAND stond een oost-noordoostenbries. Behalve in Maastricht. Daar woei het uit zuid-zuidwest:
Wat betekent dat?
Op de fiets dacht ik na over die 180? afwijkende windrichting. Wat betekende dat? Een nieuwe, frisse wind? Of juist een gure? Toch zeker geen natte? In elk geval niet dat Limburgers met alle winden meewaaien – wat boze tongen weleens beweren. Misschien stond deze zuidwester symbool voor de eeuwige tegenwind die men hier soms – jeremiërend – ervaart.
Opeens wist ik het. De tabel klopt niet. Maastricht hoort namelijk nog steeds NIET BIJ NEDERLAND. Toen generaal Dibbets de stad in 1831 in de strijd met het ‘Zuiden’ voor Nederland behield, werd hem dat ter plaatse niet in dank afgenomen. Dibbets werd zelfs de zondebok voor anti-Hollandse gevoelens. (Op zondag, na de mis, urineerde Maastricht lange tijd demonstratief over zijn graf. Pas 175 jaar later is hij door Leers geëerd met een heuse gedenksteen.) Nog steeds hoor je wel eens (m)opperen ‘wij zijn eigenlijk Belgen’.
Dat laatste betwijfel ik. Wel denk ik dat die 180º afwijkende wind staat voor de nieuwe oriëntatie in Maastricht. Je positie bepaal je niet door jezelf met anderen te vergelijken, maar door zelf keuzes te maken. Alleen vanuit de Randstad ligt Limburg ‘marginaal’ in Nederland. Vanuit Europese centra als Brussel en het Roergebied ben je sneller in Maastricht dan vanuit Den Haag. Ik dacht terug aan de zomer van 2005. Met Jeroen Rossen werkte ik nachtenlang aan de Versnellingsagenda. Tegelijk deed ik een imago-onderzoek bij 20 smaakmakers (van nestvlieders zoals Gerlach Cerfontaine en Loek Hermans, via importbazen als Peter Elverding en Leks Verzijlbergh tot succescaptains Camille Oostwegel en Huub Smeets). De conclusie was: met DSM en Maastricht als ‘parels van het merk’ moest de regio een ‘gepassioneerde ruk naar Europa’ maken. Met levendige campussen zou Zuid-Limburg zich tonen als open, actieve, zelfbewuste optelsom van initiatieven. Als ‘proeftuin van Europa’.
De wind waait hier dus uit een andere hoek. Is dat geen prikkelend thema voor 2018?