Gemeente Sittard-Geleen en Gemeente Stein zien het aantal meldingen van vuurwerkoverlast flink stijgen na de zomervakantie. Veel bewoners vinden de harde knallen in de wijk heel vervelend. Daarom aan Zuiderlicht de vraag een campagne te ontwikkelen die jongeren bewust maakt van de gevolgen van vuurwerkoverlast. Deze campagne ging in oktober 2024 van start.
Hoe maak je jongeren bewust van
overlast in de wijk?
Vuurwerk heeft een grote aantrekkingskracht op jongeren. Het is spannend, leuk en vaak een sociale activiteit met vrienden. Voor jonge pubers, die graag grenzen opzoeken, is juist illegaal knalvuurwerk met harde knallen extra verleidelijk. Maar dat vuurwerk ook voor overlast kan zorgen, zoals stress bij mensen én dieren, is vaak nog onbekend bij jongeren. Ook het gesprek aangaan over de risico's van vuurwerk is niet altijd vanzelfsprekend.
Hoe spreek je een jonge doelgroep van 10 tot 15 jaar aan en zet je hen aan het denken over de gevolgen? Hoe motiveer je hen om meer rekening te houden met hun omgeving? En hoe betrek je ouders en scholen hierbij? Deze vragen vormden het startpunt voor de jongerencampagne Hoe lit is dit?.
Co-creatie met jongeren en stakeholders
We kozen voor een kwalitatieve aanpak om de belevingswereld van jongeren beter te begrijpen. Door interviews met experts en stakeholders, zoals jeugdboa’s, Halt-voorlichters, docenten en middelbare schoolleerlingen verzamelden we inzichten voor een creatief campagneconcept.
Inzichten vanuit de doelgroep
Zo bleek uit ons onderzoek dat jongeren zich weinig bewust zijn van de impact van vuurwerk op hun omgeving, zoals harde knallen die mensen angstig maken. Toch zagen we kansen: vooral jongeren tussen 10 en 13 jaar zijn nog goed te bereiken. Zij experimenteren graag met vuurwerk, maar vinden het ook zielig als een dier of oudere persoon in de buurt gewond of gestrest raakt. Daarom houdt de campagne jongeren een spiegel voor met vragen als: Hoe tof is het (hoe lit is dit?) …als je hond doodsbang wordt van jouw vuurwerk? Of als je oma niet meer naar buiten durft door jouw vuurwerk? Deze boodschappen vergroten bewustwording doordat de situaties herkenbaar en persoonlijk zijn. Veel jongeren hebben zelf een huisdier of begrijpen dat ouderen zoals hun opa of oma angstig kunnen zijn.
Tone-of-voice en campagnestijl met AI-beelden
We kozen voor een onderscheidende tone-of-voice en stijl, die we toetsten bij de doelgroep. Het woord lit, Engels voor ‘aangestoken’, betekent in jongerentaal ‘vet’ of ‘leuk’. Hiermee heeft het woord dus een dubbele betekenis in deze campagne. Visueel gezien valt de campagnestijl op door neonkleuren. Deze felle kleuren en de opvallende AI-afbeeldingen met vuurwerk en uitvergrote emoties trekken de aandacht. Met de tekst zetten we jongeren aan het denken, zonder belerend te zijn. Tot slot was het een bewuste keuze om de gemeenten niet als afzender te benoemen, waardoor de campagne niet direct aanvoelt als een overheidscampagne.
Van school tot in de woonkamer
In oktober 2024 ging de campagne van start op drie middelbare scholen in Sittard, Geleen en Stein. Vanuit een ‘gratis vuurwerk’-kraampje kregen leerlingen een kaartspel met vragen en stellingen over vuurwerkoverlast, regels en gevaren. Ook gingen zij in gesprek met jeugdboa’s over de impact van vuurwerk. Voor scholen ontwikkelden we daarnaast een postercampagne en lesmateriaal om het gesprek over vuurwerk op gang te brengen. Naast via scholen bereikten we de doelgroep met posters langs de weg en een advertentiecampagne met animaties op Instagram en Snapchat. Geen belerende boodschap over de gevaren van vuurwerk, maar harde feiten over de gevolgen van vuurwerkoverlast.
Daarnaast werden jongeren, ouders en stakeholders via de campagnemiddelen en partners opgeroepen om het gratis kaartspel te bestellen via de campagnepagina hoelitisdit.nl. Dit kaartspel biedt de kans om het gesprek over vuurwerk thuis of in de klas verder te voeren. En met succes: in de eerste weken kwamen er al veel aanvragen binnen bij de gemeenten, zelfs vanuit buiten Limburg. Halt doet enthousiast mee en integreert de campagne in voorlichtingslessen op verschillende Limburgse middelbare scholen.
